50 jaar geleden maakte de Lockheed D-21 drone de Supersonische geschiedenis

Vijftig jaar geleden, op 5 maart 1966, maakten onbemande vliegtuigen supersonische geschiedenis toen een Lockheed D-21 drone op de achterkant van een M-21 Blackbird op reis naar Mach 3 werd gelanceerd. De VS wilden altijd snelheidscontroledrones en de D-21 - codenaam Project-klavier - uitstekend geleverd. Helaas - afhankelijk van iemands perspectief - wat het had aan de macht dankzij de ramjet-motoren, ontbrak het aan rekenkracht.

Mach 3 is ongelofelijk snel, zelfs volgens de huidige drones-standaards - maar zo'n snelheid elke missie met een D-21 was, door design, eenrichtingsverkeer. Het Museum of Flight in Seattle, Washington, legt een typische missie als deze uit:

de D-21 drone zou een voorgeprogrammeerd vluchtpad volgen over interessegebieden. Daarna keerde de drone terug naar het internationale luchtruim, waar het verkenningsfilmpakket, uitgerust met een eigen parachute, werd uitgeworpen. Het pakket werd vervolgens in de lucht teruggevonden door een speciaal uitgerust vliegtuig of op zee door een schip. Kort nadat het filmpakket werd overboord gegooid, vernietigde de drone zichzelf.

Hoewel de taak van de D-21 tot zulke eenvoudige stappen kon worden gedestilleerd, was het feitelijk klieven van dochter-drone uit het moederschip een complex ballet van luchtscheiding. Het was niet zonder ramp. In juli 1966 ging de scheiding van de D-21 en de moeder-merel vreselijk mis. De drone raakte de schokgolf van de Blackbird en tuimelde, exploderend in het vliegtuig. De piloot slaagde erin om veilig uit het wrak te ontsnappen, maar de lanceerder, Ray Torick, verdronk toen hij in de Stille Oceaan viel.

Testvluchten gingen door met gemodificeerde D-21B-drones, met als hoogtepunt vier succesvolle surveillancemissies boven de Chinese Lop Nor Nuclear Weapons Test Base. Tegen het begin van de jaren '70 was het project opgeschort vanwege de wens van Richard Nixon om de relatie tussen de VS en China te verbeteren en de slechte prestaties van de drone te verbeteren. De laatste vlucht van een D-21, in 1971, eindigde ongunstig omdat de controllers van de drone hem ergens in China verloren.

Natuurlijk zou de liefdesaffaire van de militaire spion met UAV's blijven bestaan. De CIA begon aan het begin van de 21e eeuw met het vliegen van drones in Afghanistan, maar het agentschap zou ze pas bewapenen na de terroristische aanslagen van 11 september. Gewapende drones leidden tot een vreemde dichotomie van hyperpersoonlijkheid en afgelegen ligging op een ongekend niveau. "Aan de ene kant", schrijft Human Rights Watch-directeur John Sifton bij De natie, "We hebben de meest intieme vorm van geweld - het gericht vermoorden van een specifieke persoon, die in sommige contexten moord wordt genoemd - terwijl aan de andere kant de minst intieme van wapens."

De hedendaagse militaire drones zijn ontploft in een evolutionaire boom van machines, van de grotere Reaper en Predator tot gekrompen micro-drones en, misschien in de nabije toekomst, drones op maat gemaakt voor specifieke missies. Ze hebben misschien meer intelligente computermodellen, maar de onbewerkte snelheid van de D-21 blijft ongeëvenaard.