Canada en Afghanistan krijgen militaire hommels, naarmate de UAV-club van de wereld groeit

De lijst met landen die drones hebben of drones willen, is net iets langer geworden. Verwacht wordt dat het Afghaanse leger later deze maand onbemande voertuigen zal gaan besturen voor toezichtdoeleinden, met nauwe hulp van de NAVO en internationale aannemers. En hoewel Canada recentelijk heeft aangekondigd dat zijn leger zou stoppen met het bombarderen van ISIS-doelen, zijn de Canucks ook stilletjes aan het rondkijken naar drones die waarschijnlijk in staat zouden zijn om dodelijke wapens af te vuren.

Tot nu toe hebben vier landen gewapende drones in de strijd gebruikt en nog eens zes landen hebben bewapende drones in hun vloten, hoewel ze geen dodelijke missies hebben uitgevoerd. Dat komt uit gegevens die zijn verzameld door het International Security Programme van New America, een denktank die droneproliferatie onderzoekt. Het citeert een onderzoek uit 2013 van de Teal Group, een adviesbureau op defensiegebied, dat schat dat de wereldwijde drone-markt zal balloneren van $ 6,8 miljard naar $ 11,4 miljard per jaar. In totaal zegt New America dat 86 landen "een soort dronevermogen hebben, zowel gewapend als ongewapend." Dat aantal zal blijven toenemen naarmate de technologie goedkoper wordt, en landen zoals China blijven gewapende drones verkopen aan elk land dat geïnteresseerd is in kopen.

Tot voor kort hielden de Verenigde Staten een virtueel monopolie op dodelijke dronevermogen. De regering-Obama runt semi-geheime drone-programma's in Pakistan, Jemen, Somalië en Syrië en in Afghanistan om de Amerikaanse missie daar te helpen. Critici van de regering-Obama hebben betoogd dat het gebrek aan transparantie en verantwoording in de drone-programma's zou kunnen leiden tot verzwakking van de internationale normen tegen moord en gerichte moord. Nu steeds meer landen en militante groepen toegang krijgen tot gewapende, op afstand bestuurde voertuigen, zijn sommige mensenrechtenverdedigers bang dat het precedent van Obama dekking zal bieden aan andere regeringen om hun eigen kill-lijsten te maken.

In Canada zou het besluit van premier Justin Trudeau om drones te zoeken met dodelijke capaciteit een controversiële beslissing kunnen zijn. De Canadese luchtmacht duwt sinds minstens 2011 gewapende drones te werven, maar een gebrek aan financiering heeft deze inspanningen belemmerd. Sommige deskundigen op het gebied van internationale wetgeving beschouwen het Amerikaanse programma als een voorbeeld van precies wat Canada zou moeten vermijden. Errol Mendes vertelde het Nationale Post dat elk programma "met de grootste zorg en supervisie moet worden gedaan".

Afghanistan is ongeveer net zo verschillend van Canada als je kunt vinden, maar ook daar ziet de regering de voordelen van onbemande voertuigen, zij het voor bewaking. President Ashraf Ghani worstelt met het herbergen van een oplevende Taliban die net zo krachtig is als sinds de invasie in de VS in 2001. Bovendien hebben ISIS-militanten een vaste voet in het land gekregen, wat de Verenigde Staten ertoe aanzette luchtaanvallen tegen de militanten te doen toenemen. Sterfgevallen onder burgers in Afghanistan bereikten een recordhoogte in 2015, en een kleine toename van de surveillance- en verkenningsmogelijkheden zal waarschijnlijk geen significante invloed hebben op de langste oorlog in de Amerikaanse geschiedenis.

De Verenigde Staten blijven het land dat veruit de meest dodelijke drone-aanvallen heeft ingezet. Nu, Donald Trump zijn greep op de Republikeinse nominatie verstevigt, zijn de gevaren van het maken van een geheim moordprogramma met geheime kill-lijsten duidelijker dan ooit. Liberalen hebben lang gekeken naar de door Obama geprefereerde terrorismebestrijdingsstrategie van het doden van eerder gevangengenomen terroristen - ondanks de retoriek van zijn regering tegen het tegendeel - zolang de president een hoogleraar was met wie ze het eens waren.

Het idee van Donald Trump, die op dinsdagochtend rondzwemt en beslist wie leeft en die sterft aan de andere kant van de wereld, is veel meer verontrustend. Hetzelfde kan gezegd worden voor Ted Cruz, die heeft beloofd Syrië te 'bombarderen', en Marco Rubio, wiens inzet voor neoconservatisme suggereert dat hij verschillende nieuwe oorlogen zou kunnen beginnen.

Wereldwijd is het duidelijk dat andere landen de leiding van de Verenigde Staten zullen volgen bij het opzetten van hun eigen op afstand bestuurde terrorismebestrijdingsmaatregelen. Pakistan heeft al drones gebruikt om verdachte militanten in de tribale gebieden van dat land te doden. Drones zijn natuurlijk niet per se slecht, en de traditionele luchtmacht van Pakistan vernietigt vaak hele wijken in hun pogingen om vijanden uit te schakelen. In sommige gevallen kunnen de voordelen die drones bieden helpen om burgerslachtoffers te helpen verminderen. Het is echter vermeldenswaard dat voor het Amerikaanse leger in Afghanistan, pilotbestemmingen resulteerden in veel minder burgerslachtoffers dan onbemande missies.

Terwijl Canada stappen onderneemt om toe te treden tot de gewapende drone-club, zijn er signalen van een andere westerse democratie over hoe Canada ze zou kunnen inzetten. Het is onwaarschijnlijk dat Canada gigantische programma's zal opzetten, zoals de VS, maar de Canadezen zouden een model dichter bij het Verenigd Koninkrijk kunnen volgen. In september vermoordde het VK twee van zijn eigen burgers in een doelgerichte dronestaking in Syrië. De twee Britten hadden zich bij IS aangesloten, maar hun schijnbaar gerichte moordaanslag was controversieel in het VK. "Dit was de opzettelijke moord op een Britse burger. Het is schokkend.We hebben dit niet eerder gezien, "vertelde Chris Cole van de groep Drone Wars The Guardian.

Als Amerikaanse beleidsmaatregelen van na 9/11 ons iets hebben geleerd, is het dat mission-creep veel voorkomt en moeilijk terug te schalen zodra het momentum wint. Naarmate de lijst met landen die van veraf kunnen doden, groeit, zijn die lessen relevanter dan ooit.