'X-Files' 25e verjaardag: nog steeds het meest relevante politieke drama van tv

Ongeveer 12 miljoen shut-ins, eenlingen en nerds werden op de tweede vrijdag van september, een kwart eeuw geleden, behandeld als iets speciaals: de eerste uitzending van De X bestanden op Fox.

De X bestanden inspireerde veel navolgers. Sommigen begrepen waarom het een vermakelijke sciencefiction-bloemlezing was (zie Rand), terwijl anderen het als een grote paranoïde thriller zagen (zie het tot mislukken gedoemde een-seizoen-wonder Nergens man) - er was ook veel afval (zie Baywatch-nachten). Maar geen groot tv-netwerkdrama in de afgelopen jaren lijkt het weergaloze bevel van de show over de terminale achteruitgang van de Amerikaanse democratie te hebben begrepen, noch de wortels van dat verval in de suprematie van na de Tweede Wereldoorlog als militaire macht.

De X bestanden weerspiegelt de machtsdynamiek die het burgerleven in de VS momenteel slechter verslechteert dan veel van de prestigieuze kabeldrama's van tegenwoordig, maar het lijkt niet billijk om het te vergelijken met het huidige tijdperk van de piek-tv. Zoals cyberpunk-pionier William Gibson ooit in de inleiding tot een X-Files koffietafelboek, de show is "een laatste, schitterend ingeteelde expressie van de Age of Broadcast Television."

Niettemin, seizoen twee van HBO's De draad is een mooie leerzame vergelijking: na 12 afleveringen van proberen om een ​​zaak tegen een internationale handelaar in verdovende middelen en mensen op te bouwen, krijgt de belegerde Baltimore politie-luitenant Cedric Daniels het verpletterende nieuws dat hun doel, "de Griek", een beschermd FBI-terrorismebestrijding was informant al die tijd. Het is een onthullende tragedie, een manifestatie van alle institutionele leugens en onverschilligheid die schuldig zijn aan het verjagen van de stadsstraten van Baltimore.

Het is ook gewoon accuraat. Zullen we ooit bijvoorbeeld alles weten dat contraterrorisme-informant, Russische gangster en voormalige vastgoedexpert van Trump, Felix Sater, zich heeft gebruikt om zich een weg door de gangen van de macht te banen? Waar is de volledige verantwoording van alle rotzooi die slimme beheerders zoals Sater, Whitey Bulger en anderen, hebben verspreid over ons rechtssysteem?

De draad kon slechts enkele keren op deze nationale bureaucratische problemen uitzoomen, maar begrijp dat deze verraderlijke shit gebeurde met Mulder en Scully zoals elke andere week.

Scully's hele opdracht aan de x-bestanden - als een arts die Mulder's controversiële ideeën of louche benadering van het bureauprotocol niet deelt - is omlijst als een slimme personeelsbezetting om zijn werk te neutraliseren. Dat het schot mislukt, kan grotendeels worden toegeschreven aan de persoonlijke integriteit van Scully (en, impliciet, de benadering van haar katholieke martelaar om carrière te maken).

De hoofdrolspelers van de show worden herhaaldelijk gemanoeuvreerd, gemanipuleerd en gemaakt tot onwillige bloedhonden voor de flarden bewijsmateriaal dat hun bevoorrechte tegenstanders hopen te onderdrukken. Afleveringen zoals deze (over de kwaliteitsschaal van "The Erlenmeyer Flask" naar "Herrenvolk" naar "Soft Light") maakten een deugd van de narratieve stasis die typisch wordt vereist van episodische televisie. Het bouwde hetzelfde straffe monotone ritme op dat er uit ziet Giligan's Island moest zich conformeren en binnen die beperking een Sisyphean-tragedie vertellen over het principiële verzet tegen de macht en de gevolgen ervan.

Het subversieve genie van De X bestanden komt niet uit de opmerking dat veel van Amerika's meest geroemde instituten corrupt zijn, maar dat we allemaal medeplichtig zijn, gecompromitteerd als belastingbetalers, loonslaven, aangeworven mannen en vrouwen, overheidswetenschappers, enzovoort. Morele actie en insubordinatie worden synoniemen wanneer men tegelijkertijd werkt voor de vijanden die men hoopt ongedaan te maken - en wederzijds worden al die eeltige misleidingen en koud verraad die gepaard gaan met het beheer van dergelijke onhandelbare 'menselijke hulpbronnen' gecodificeerd als routinematige handelingen van besluitvorming op executive-niveau. Verontschuldiging is beleid.

In het hart van het uitgestrekte complot van de serie 'zijn de werkelijke hoge misdaden uiteindelijk geheime medische experimenten, uitgevoerd op onwetende burgers om zichzelf te dienen. Technisch gezien is het niet illegaal om de waarheid over buitenaardse wezens te verbergen. Het uitvoeren van geheime wetenschappelijke experimenten op het publiek, aan de andere kant, is een vrij duidelijke schending van de mensenrechten: een nadeel van elk van de belangrijkste protagonisten van de show en veel van de personen die ze ontmoeten.

In het Red Museum van Season 2 wordt een hele gemeenschap van ranchers in Wisconsin heimelijk blootgesteld aan een onbekende substantie in hun vleesvee - wat, uiteraard, volgens Mulder buitenaards is - terwijl een nabijgelegen cultus van vegetariërs wordt gebruikt als de controlegroep van de test. In Season 3's Wetwired is een hele Maryland-stad hypno-geprogrammeerd tot een moorddadige paranoïde razernij via apparaten die op hun tv's zijn geïnstalleerd door een schaduwrijke kabelindustrie-cut-out.

In het echte leven, de hele San Francisco Bay Area; Minneapolis; St. Louis; Winnipeg, Canada; Dorset, in het zuidwesten van Engeland; de metro's van New York en meer waren het doelwit van de geheime vrijlating van bacteriën in de lucht als onderdeel van het biologische oorlogvoeringstestprogramma van het Amerikaanse leger. Dankzij een klein deel van die militaire hulp, een van de gebruikte bacteriën, Serratia marcescens, is geëvolueerd van een relatief niet-pathogene microbe naar een belangrijke oorzaak van infecties in ziekenhuizen (en enkele sterfgevallen), een die in toenemende mate resistent is tegen antibiotica. In november 1950 voerde de CIA naar verluidt een eigen biowapen-test uit op het metrosysteem van de stad New York, waarbij een onbekend aantal pendelaars aan LSD werd blootgesteld, volgens een FBI-rapport en een voormalig onderzoeker bij Fort Detrick genaamd Dr. Henry Eigelsbach.

Gevangenen bij de Vacaville-gevangenis in Californië, de gevangenis van Georgetown en andere staatsgevangeniswezen werden ook proefpersonen in het geclassificeerde onderzoek van het bureau naar mogelijke middelen voor mentale controle en waarheidsdrug. Het MK / ULTRA-programma van de CIA is terecht berucht, nu een deel van de paranoïde populaire cultuur en het onderwerp van Netflix-documentaires en een aan de gang zijnde rechtszaak in Canada, maar de reikwijdte van zijn onmenselijkheid, met name naar opgesloten zwarte mannen en herstellende drugsverslaafden is nauwelijks gerekend met. Om een ​​huiveringwekkend voorbeeld aan te halen, onderwierp de toenmalige directeur van Lexington, Kentucky's Verslavingsonderzoekscentrum, Dr. Harris Isbell, die met de CIA samenwerkte via een marinebedekking, zeven 'vrijwillige' gevangenen aan LSD gedurende 77 opeenvolgende dagen.

We weten bijna niets over de opvolgerprogramma's van MK / ULTRA, Projecten OFTEN en CHICKWIT - behalve dat ze vermoedelijk in 1973 zijn beëindigd en dat er ergens ongeveer 130 dozen met documenten zijn, vergeleken met de 7 dozen die onderzoeksjournalist John Marks bevrijd op MK / ULTRA via de Freedom of Information Act in de late jaren 1970.

Dit is wat u niet kunt controleren als u zwarte budgetbedragen gebruikt. Dit is de wereld waarin de wekelijkse avonturen van Mulder en Scully een spiegel voorhielden.

Verstrikt in de genrestrundingen van science fiction en bovennatuurlijke horror - zoals de puntige politieke commentaren van Star Trek en De schemerzone decennia eerder - De X bestanden is aantoonbaar de enige Amerikaanse televisieshow die de fundamentele tegenstrijdigheid tussen regeringsgeheim en participerende democratie serieus heeft genomen.

Stel jezelf de vraag: op welk tv-programma een kaars staat De X bestanden op politieke scherpte? De West Wing ? Een Capra-achtige fantasie waarin een zittende Amerikaanse president het 25e amendement op zichzelf zou gebruiken omdat hij te gestresst is over de ontvoering van zijn dochter? Dit is de visie van een beleidsnerd van hoe de politiek kan zijn, niet de inschatting van een historicus van hoe het is.

Hoe zit het met de neocon jingoistische hypotheticals van 24 ? Of zijn iets meer achtergebleven neef vaderland ? Voel je je 15 jaar veiliger in de War on Terror? Hoe zit het met Schandaal ? Een show gebouwd op de 'hot take' dat PR-luchtafweergeschut en crisismanagers eigenlijk, in het geheim, 'de goeden' zijn? Schandaal is een programma dat roekeloos de conventies van de soapopera en de hedendaagse politiek vermengde, tot het ene personage een ander op het scherm martelde terwijl hij "YOLO" zei. Wat dacht je van Opperbevelhebber ? Of Madame Secretary ? Hillary kwijt. Aangewezen Survivor ? LMAO.

Al deze shows (zelfs en vooral de donkerdere) zijn niets anders dan wensvervulling en escapisme ondanks het proberen veel, veel, moeilijker om aannemelijk te lijken.

Het beleefde discours in Amerika bestaat onder de gedeelde misvatting dat de golf van post-Watergate congresonderzoeken naar misbruik door de Koude Oorlog van de overheid - de Rockefeller Commission, de Nedzi en Pike Committees, de ingrijpende onderzoeken van het kerkcomité - op een of andere manier het probleem hebben opgelost.

Hier was een echt concreet resultaat: Frank Church verloor zijn senaatszetel, verslaan in zijn volgende verkiezing door een campagne gecoördineerd door de Nationale Conservatieve Politieke Actie Commissie en gefinancierd door militaire aannemers. Het Congres verbood niet de CIA-moordprogramma's die het Amerikaanse publiek en de wereld zo schokten toen ze in de jaren zeventig aan het licht werden gebracht. Wettelijke macht werd overgelaten aan een reeks uitvoeringsbesluiten die uiteindelijk radicaal werden herinterpreteerd door een rechter-advocaat-generaal van het Amerikaanse leger die handelde onder de eerste president Bush.

Voor zover er ooit een uitstel is geweest van de onophoudelijke, parasitaire zwelling van de Amerikaanse nationale veiligheidsstaat, kwam het tijdens dat interregnum tussen de val van de Berlijnse muur en de terroristische aanslagen van 9/11, een zeldzaam decennium waarin tekort haviken hadden een lichte rand op de oorlogsstokers. Er zijn ebbs en flows geweest, maar weinig omkeringen.

Een of andere manier, De X bestanden is erin geslaagd om deze versie van de Amerikaanse geschiedenis op commerciële radiogolven te krijgen. Het situeerde zijn samenzweringsgrafiek niet in populaire paranoïde waanideeën over vrijmetselarij, of de Illuminati, of oude hagediswezens, maar in de Faustiaanse overeenkomst die de Verenigde Staten met de Asmogendheden maakten na de Tweede Wereldoorlog - het absorberen van hun intelligentienetwerken en wetenschappers en het verhuren van hun medewerkers werken meestal vrij rond.Een van de samenzweerders van het hoogste niveau, Conrad Strughold, ontleent zijn naam aan een nazi-fysioloog Hubertus Strughold die nooit naar de gevangenis is gegaan voor zijn menselijke experimenten, maar in plaats daarvan voor de luchtmacht en NASA heeft gewerkt en een medische award voor de ruimtevaart naar hem vernoemd heeft gekregen. 50 jaar. Geïmporteerde oorlogsmisdadigers van de beruchte biowarfare en divisie chemische experimenten van Imperial Japan, Unit 731, verschijnen kritisch in een van de beste delen van de show van seizoen 3.

Op een gegeven moment wordt Mulder en de gesmoeide baas van Scully, FBI-assistent-directeur Walter Skinner, bijna vermoord door een mysterieuze huurmoordenaar die ze snel leren is een Nicaraguaanse huursoldaat met een Iran-Contra schandaal stamboom. Zoveel kleine details van de show, zelfs komische beats, hebben de neiging om handig met het historische record te paren. Net zoals Watergate-inbreker en CIA-agent E. Howard Hunt is de iconische Cigarette Smoking Man van de show een aspirant-auteur van vlezige politieke thrillers.

De show begreep dat gevaarlijke extreemrechtse bewegingen ook in complottheorieën handelden en Mulder bewust tegen hen plaatsten door hem een ​​NeoNazi-groep te laten infiltreren, in één ondergewaardeerde aflevering, in feite een karikatuur van zijn antiregerings zelf.

Critici van de shows later seizoenen hebben de neiging om kort te slaan op wat een prestatie dit alles is - soms gieten Chris Carter als een George Lucas-achtige figuur die uiteindelijk zijn eigen creatie verpestte door narcisme en hybris. De vergelijking is echter alleen maar diepgaand. In tegenstelling tot Lucas, die eigenaar was Star Wars Carter heeft heel weinig controle gehad over wat Fox doet De X bestanden sinds het allereerste begin; hij had echt alleen maar een bal kunnen spelen of weggelopen toen zijn contract van vier jaar eindigde. Hij is een gecompromitteerde figuur, niet erg als AD Skinner in de serie zelf, werkt zo goed als hij kan om zijn team te beschermen tegen de lelijkere, krachtiger krachten die net boven hen zweven in het organigram.

Je zult merken dat ik nog niet eens de moeite heb genomen om naar de zware artillerie te reiken. U bent zich daar natuurlijk van bewust The New York Times publiceerde afgelopen december een reeks verhalen over het geheime UFO-onderzoeksprogramma van $ 22 miljoen dollar. Dankzij de krant van het record weten we nu dat de Amerikaanse marine in november 2004 voor de kust van San Diego gegevens verzamelde voor infraroodgolven op basis van infraroodgolven, geavanceerde 3D-radarkentekeningen en meerdere professionele ooggetuigen voor een bizarre reeks luchtverschijnselen.

Het is niet alleen, zoals Marissa Brostoff het uitdrukte N + 1, dat "Mulder gelijk had." Het is dat Chris Carter gelijk had. Het zen surfer-kind van Watergate, met de beste stal van schrijvers die hij kon verzinnen, creëerde een griezel-bloemlezing gebaseerd op de stelregel dat "het is alleen zo eng als het geloofwaardig is" - en daarbij vaker wel dan niet verteld de waarheid.

De resultaten spreken voor zich. In maart 2001, een goofy X-Files spin-off, The Lone Gunmen, articuleerde een volledig gevormde 9/11 samenzweringstheorie zes maanden vóór 9/11 zelfs gebeurd. Zelfs seizoen negen - universeel erkend als een vreselijke lei van televisie - slaagde erin om het programma van de NSA zonder bewaking te roepen, een volledig decennium vóór Edward Snowden.

Tegenwoordig worden kritische make-or-breakmomenten in de Amerikaanse politiek, net zoals ze zo vaak op de show gebeurden, herhaaldelijk beïnvloed door anonieme lekken en schimmige hacks: mysterieuze figuren met ondoorzichtige motieven die buiten de normale checks and balances omgingen die we hadden geleerd eerbiedig in burgerklasse.

'Mijn macht', zoals de sigarettenrookende man eens tegen Mulder zei, 'komt van het vertellen van je.'

Uur voor uur, de 218 afleveringen van De X bestanden vormen het beste politieke onderwijs dat je kunt krijgen over hoe macht wordt gebruikt en misbruikt in het Amerikaanse leven, zonder je te buigen om non-fictie aan te gaan of de moeite om een ​​boek te lezen.

In mijn 'hoofd canon' versie van De X bestanden 'laatste run (degene die ik gebruik om me te troosten na de welkomst, maar beslist gemengde, opwekkingsperiodes), heeft de Russische cabal geïntroduceerd in seizoen 4's "Tunguska" en "Terma" niet alleen de dood van hun westerse rivalen overleefd, maar bloeide ook. Welke afzonderlijke vrede ze ook hebben gesloten met de buitenaardsen lijkt de orde van de dag te zijn, omdat ze langzaam hun oude vijanden in de 'vrije wereld' ondermijnen en balkaniseren terwijl dappere, maar vergeefse FBI-agenten tevergeefs proberen het allemaal uit te zoeken.

Welk invasieschema ook was gecoördineerd door de buitenaardse 'kolonisten' en hun westerse 'syndicaat'-collaborateurs - met hun rare experimenten met bijen, pokken en genetisch gemodificeerde maïs - is vergaan tot volledige overmoed. Het lijkt verantwoordelijk te zijn voor de ineenstorting van bijenpopulaties wereldwijd.

En tenslotte, het rijke kader dat hun mysterieuze geheime ruimtevaartprogramma in de late 10e en 11e seizoenen van de show runde, is er ook: hun chique doomsday-bunkers bouwen; concurreren in hun eigen privaat gefinancierde ruimtewedloop; en over het algemeen ernaar streven om hun lichamelijke vormen te transcenderen met bloeddonaties van tieners.

Als je een goede benadering wilt krijgen van hoe deze verhalen kunnen spelen, hoef je alleen maar een krant te lezen.