Waarom Coca Leaf wordt achtergelaten uit de Drug Research Renaissance

Terwijl marihuana, paddo's en ayahuasca allemaal hun weg hebben gevonden naar onderzoekslaboratoria, lijkt cocablad, de moeder van cocaïne, verboden terrein te zijn, ondanks het bewijs dat de plant een nutritionele krachtpatser en potentiële bron van medische geneeswijzen is.

Dit zou voor niemand als een verrassing moeten komen, zegt Pien Metaal, onderzoeker aan het Transnational Institute, een in Amsterdam gevestigde denktank die pleit voor hervorming van het drugsbeleid. Beleidsmakers die de wereld van zijn ondeugden zuiveren, zijn tenslotte altijd uitzonderlijk grondig geweest - vaak onnodig zo.

"In theorie zou coca in aanmerking komen voor medisch gebruik," vertelt Metaal omgekeerde. "Maar het is nooit serieus onderkend vanwege het stigma dat het heeft veroorzaakt door de inhoud van de alkaloïde cocaïne." Cocaïne is duidelijk een zeer legitieme volksziekte, met jaarlijks zo'n 5.500 doden in de VS en duizenden meer overal het wordt verhandeld en geproduceerd. Maar er zijn geen statistieken die de demonisering van cocablad rechtvaardigen, merkt Metaal op. Sterker nog, dat is er nooit geweest.

Wat we wel weten is dat cocablad veelbelovend lijkt: de onschuldig ogende struik groeide wild in de Andesregio van Zuid-Amerika, waar inheemse populaties de bladeren kauwden of ze in thee dronken om hun talloze voordelen te plukken: milde stimulatie, verlichting van pijn, honger en dorst, en respijt door door bergen geïnduceerde hoogteziekte. Tegenwoordig wordt het op grote schaal geteeld, en ja, veel van de gewassen worden gekookt om illegale cocaïne te maken.

Maar de rest wordt op dezelfde manier gebruikt als altijd: als een sociaal glijmiddel, heilige substantie en met name als voedsel. In 1975 publiceerde een team van onverschrokken onderzoekers van Harvard een onderzoek waaruit bleek dat cocablad ook een rijke bron van minerale voedingsstoffen en essentiële oliën was. Maar dat was de laatste keer dat de wetenschappelijke gemeenschap het cocablad durfde aan te raken.

De schuld van een decreet van de VN in 1961. De Enkelvoudige Conventie over verdovende middelen, die de internationale gemeenschap bijeenroept om cocaïnegebruik te bestrijden, heeft uitzonderingen gemaakt voor de medische en wetenschappelijke gemeenschappen om het te bestuderen, maar door cocablad gelijk te stellen aan cocaïne, is het medicijn, Coca ging van mysterieplant naar een solide nee-nee. "De meeste landen in de wereld hebben dit verbodsregime geratificeerd en geïmplementeerd", zegt Metaal verbluft. "En ze maken geen onderscheid tussen coca en cocaïne."

Dat brengt ons tot het heden, waar het googelen van 'cocablad' honderden goederen ophaalt die gezondheidswinst claimen, variërend van toegenomen 'psychosomatisch welzijn' tot het vermogen om kanker te bestrijden. Het blootleggen van enige waarheid aan deze schijnbaar wonderbaarlijke claims zou natuurlijk een wetenschappelijk onderzoek vereisen - wat op zijn beurt vereist dat geld dat omzichtig regeringen bijna altijd weigert te bieden. "Door te praten met onderzoekers en te praten met universiteiten, is de belangrijkste reden dat deze studies veel geld kosten, en er is nauwelijks geld voor dit onderwerp vanwege het feit dat het illegaal is," zegt Metaal.Deze catch-22 is natuurlijk geen nieuw thema in de wereld van het onderzoek naar illegale drugs, maar cocabladeren vormen een bijzonder overtuigend geval, omdat er nauwelijks enig bewijs is om aan te tonen dat het kan worden misbruikt.

De onmogelijkheid van financiering is vooral wrang, omdat het U.N. Economic & Social Council-rapport uit 1950, dat oorspronkelijk de U.N. ertoe aanzette om haar edict te maken in 1961, vol zit met onnauwkeurigheden en vooroordelen die vandaag nooit zouden worden uitgevoerd. "Het rapport, als je het leest, zegt in feite dat indianen erg lui zijn, en het remt hun vermogen om te eten," merkt ze op. "Dit artikel is in wezen niet synchroon met de realiteit en het is oud en het moet worden herzien."

Helaas zijn naties die geprobeerd hebben de U.N.'s veroordeling van het blad om te keren niet succesvol geweest. Evo Morales, de president van Bolivia en de huidige voorzitter van de Groep van 77 landen, voert sinds 2009 campagne om cocablad te verwijderen van een lijst met internationaal verboden geneesmiddelen, waardoor het gewas een belangrijk symbool wordt van de inheemse cultuur van de Andes; in een open brief in de New York Times gepubliceerd in 2009, veroordeelde hij het edict van de VN, zeggende dat "de miljoenen van ons die de traditionele praktijk van het kauwen van coca handhaven, volgens de conventie, criminelen zijn die het internationaal recht overtreden." Tot nu toe is hij erin geslaagd om alle overtuigingen te overtuigen maar 17 van de 184 staten die betrokken zijn bij het oorspronkelijke verdrag om van gedachten te veranderen, maar het beleid blijft gehandhaafd totdat de beslissing unaniem is.

Metaal, ervan overtuigd dat interesse in het benutten van het traditionele gebruik van cocabladen beleidsmakers zal leiden om van gedachten te veranderen, blijft hoopvol dat de plant hetzelfde pad zal volgen als marihuana en ayahuasca. "We willen nieuwe bewijzen en nieuwe argumenten vinden om aan te tonen dat het geen gewoonte creëert, het is geen gevaar voor de gezondheid", zegt ze. Ze is niet alleen in haar optimisme: elders in de Andesregio zijn speciale bedrijven zoals de Embajada de la Coca in Bogotá begonnen met het verkopen van cocabladproducten als een gezondheidssupplement, en zelfs paus Franciscus, die La Paz, Bolivia, bezocht, vroeg onlangs cocablad thee om zijn hoogte-veroorzaakte misselijkheid te verhelpen. Voor Metaal zijn de obstakels voor de acceptatie van cocabladeren net zo illusoir als de gevaren die ze verondersteld worden te vormen. Helaas zijn die obstakels vaak het moeilijkst te verplaatsen.